Rola pszczół w zapylaniu

Pierwotnie tereny Polski porastały lasy. W naszej szerokości geograficznej las był naturalnym środowiskiem bytowania pszczoły miodnej. Początkowo człowiek świadomie korzystał jedynie z produktów pszczelich, głównie miodu (źródło  cukru )i wosku (materiał do wyrobu świec) , nie zdając sobie sprawy z rzeczywistego znaczenia pszczoły miodnej. Z czasem ingerencja człowieka zaczęła coraz bardziej zmieniać pierwotne środowisko pszczoły miodnej. Jednak pszczoła okazała się na tyle elastyczna, że przystosowała się do nowych warunków. Pszczoła zaczęła egzystować na terenach rolniczych, a człowiek w  dalszym ciągu czerpał korzyści z pracy pszczół, nie zdając sobie sprawy z ich znaczenia dla środowiska naturalnego i upraw rolniczych. Ingerencja człowieka w środowisko naturalne posunęła się do tego, że lasy zostały zepchnięte na gleby mało przydatne dla rolnictwa. Małe poletka zostały scalone w większe obszary użytkowe rolniczo, często monokulturowe, gdzie z racji braku naturalnych siedlisk, intensywnej chemizacji oraz braku dostępności roślin miodo- i pyłkodajnych przez cały sezon, trwała egzystencja pszczoły miodnej stała się niemożliwa. Podobny los spotkał dzikie zapylacze: pszczoły samotne i trzmiele.

Pszczoła miodna to rzetelna pracownica, nigdy nieustająca i skutecznie dążąca do wyznaczonego sobie celu. W okresie zapylania podstawowym zadaniem pszczoły jest zbieranie pyłków kwiatowych oraz nektarów. Podczas tych codziennych czynności wykonywanych przez pszczoły dochodzi do zapylania kwiatów. W ten prosty sposób miododajki dostarczają pszczołom podstawowego surowca do produkcji miodu ,a  same mogą zrodzić owoc życia. Pszczoła miodna swą mozolną pracą obdarowuje zarówno naturę jak i nas samych. Korzyści z obecności pszczół w rolnictwie są doceniane nie od dziś. Ekonomiczna wartość zapylania przez owady pszczołowate wykracza ponad produkcję rolniczą. Pszczoły zapylają wszystkie rośliny , nie tylko uprawne. W przypadku upraw sadowniczych, gdzie główny plon stanowią owoce, zapylanie roślin przez owady jest jedynym zabiegiem umożliwiającym zwiększenie plonów. Wszystkie pozostałe zabiegi stosowane po zapyleniu, np.: z użyciem regulatorów wzrostu, herbicydów , fungicydów, czy insektycydów mają jedynie działanie pielęgnacyjne. Ważną rolą pszczół jest zapylanie rodzimych gatunków roślin, które dostarczają pokarm dzikim zwierzętom, a to stanowi element prawidłowego działania ekosystemu. Właściwe zapylenie przez pszczoły to jedyny sposób na zachowanie bioróżnorodności, która jest tak bardzo ważna dla prawidłowego funkcjonowania ekosystemu. Znaczenie tego jest coraz większe ze względu na postępującą degradację środowiska, ginie coraz więcej gatunków roślin i zwierząt, a to właśnie pszczele zapylanie roślin utrzymuje tę równowagę. Praca pszczół pozwala nawet na kontrolę erozji gruntów, wpływa też na upiększanie środowiska życia człowieka, a także ma pośredni wpływ na wysokość dochodów. W zachowaniu gatunków roślin pszczoła jest niezastąpiona, spośród wszystkich owadów, także zapylających, posiada wyjątkowe niepowtarzalne cechy. Jedną z nich jest „ wierność kwiatowa” ,czyli zbiór pokarmu tylko z jednego gatunku roślin do czasu zakończenia kwitnienia. Kolejna istotną cechą jest zimowanie rodzin pszczelich, ta cecha pozwala na zapylanie roślin już wczesną wiosną, gdy innych owadów jest bardzo mało. Możliwość „tresowania pszczół” jest bardzo istotną zaletą, gdyż ilość pszczół w okolicy można nie tylko regulować przez przewożenie pasiek,  ale również można  „kierować” ich lotem na określone rośliny.

Pomimo tych wszystkich oczywistych faktów oraz już widocznych skutków niedoboru pszczelej pracy, nadal jest ona niedostrzegana w powszechnej opinii. Nawet Albert Einstein powiedział, że po wyginięciu pszczół ludziom pozostaną 3-4 lata egzystencji. Niestety nie był to żart z jego strony tylko wynik obserwacji i przemyśleń. Jeżeli istnienie ponad 80% roślin jest uzależnione od zapylania przez owady to jak przyroda mogłaby bez nich funkcjonować? Stąd twierdzenie ,że jeśli pszczoły wyginą to prawdopodobnie nikt więcej nie zapyli roślin. Ta wyrwa w łańcuchu pokarmowym   będzie miała ogromne konsekwencje dla całej przyrody i nawet najlepsza symulacja komputerowa nie jest w stanie tego pokazać .Powinniśmy więc dołożyć wszelkich starań, aby przepowiednia Alberta Einstein’a się nie sprawdziła.